نقش کلسیم در کشاورزی

کلسیم (Ca):

کلسیم در دیواره­های سلولی، بعنوان یک کوفاکتور برای فعالیت آنزیم­های فعال در هیدرولیز ATP، در ساختمان فسفولیپیدها و بعنوان یک پیام رسان ثانویه در واکنش­های تنظیم کننده متابولیسم نقش دارد (بصورت کمپلکس آنزیم کالمودولین کلسیم). این عنصر همچنین در تقسیم سلولی نیز نقش داشته و برای فعالیت طبیعی غشاهای سلولی و حفظ پایداری و نفوذپزیری غشا لازم است.  در جوانه زنی و رشد دانه گرده، سنتز پروتئین و انتقال کربوهیدرات­ها و فعال کردن تعدادی از آنزیم­ها لازم است. وجود کلسیم بعنوان ماده­ای ضد مسمومیت  از سمیت فلزات سنگین میکاهد. میزان کلسیم در گیاهان در حدود 2 تا 5 درصد وزن  خشک برگ است.

کمبود کلسیم: کلسیم سبب تشکیل ناقص و از هم پاشیدگی قسمت انتهایی گیاه می­شود. کلسیم عنصر کم تحرکی بوده و علائم کمبود آن ابتدا در برگهای جوان دیده می­شود. در اثر کمبود این عنصر نوک و حاشیه برگهای جوان حالت نکروزه پیدا کرده و در شرایط کمبود شدید نوک شاخه­های جوان نیز حالت نکروزه پیدا کرده و خشک می­شوند. از آنجا که کلسیم بطور مستقیم و غیر مستقیم در حفظ پیوستگی سلولها دخالت دارد بنابراین کمبود آن باعث نرم و پوک شدن بافت میوه­ها می­شود. قهوه­ای شدن داخلی میوه، چوب پنیه­ای شدن میوه، آبگزیدگی، اسکالد انباری، پوسیدگی میوه در میوه هایی چون سیب و گلابی دیده شده که مربوط به کمبود کلسیم است. پوسیدگی گلگاه در میوه­هایی مثل هندوانه و گوجه فرنگی، فلفل و هلو در اثر کمبود کلسیم رخ می­دهد. عواملی مثل تنش­های رطوبتی، شوری خاک، شرایط آب و هوایی، رشد سریع و.. که انتقال کلسیم را به میوه مختل کنن نیز سبب بروز این عرضه کی­شوند. در مواردی مثل شوری خاک و عوامل آب وهوایی که امکان تغییر ندارند با محلول پاشی کلرور کلسیم یا نیترات کلسیم به مقادیر پنج در هزار این عوارض را کاهش داد. همچنین ریشه­های کوتاه و قهوه­ای رنگ با انشعابات فراوان نیز در اثر کمبود کلسیم است. نوک سوختگی کاهو نیز از دیگر مواردی است که در اثر کمبود کلسیم رخ می­دهد. تغذیه آمونیومی باعث کاهش جذب کلسیم شده و کمبود آن را بوجود می­آورد.

علائم سمیت کلسیم: مقدار زیاد کلسیم باعث بوجود آمدن کمبود منیزیم و پتاسیم می­شود.

کود های کلسیمی:

برای خاکهای اسیدی از آهک بعنوان منبع کود کلسیم استفاده می­گردد. لازم به ذکر است در شرایط آهکی خاکهای ایران نیاز به مصرف خاکی کود کلسیمی وجود ندارد و تنها در شرایط خاکهاس اسیدی شمال کشور مثلا مناطق چایکاری استفاده نمود. از جمله کودها شامل آهک رسوبی با 60 درصد کلسیم، سنگ آهک کلسیتی با 32 درصد کلسیم، سنگ آهک دولومیتی با 22 درصد کلسیم، آهک هیدراته با 46 درصد کلسیم، نیترات کلسیم با 19 درصد کلسیم، سوپر فسفات معمولی با 20 درصد کلسیم، سوپر فسفات تریپل با 14 درصد کلسیم، گچ خالص با 23 درصد کلسیم و گچ ناخالص با 15 درصد کلسیم.