منگنز (Mn)
منگنز در واکنشهای اکسیداسیون و احیا در انتقال الکترون در سیستم فتوسنتزی نقش دارد. وجود منگنز در فتوسیستم ll ضروری بوده و بعنوان پلی برای ATP و کمپلکسهای فسفوکیناز و فسفوترانسفرازها عمل کرده و همچنین اکسیداز IAA را فعال مینماید.
مقدار و توزیع Mn در گیاه:
محدوده مناسب منگنز در برگ 10 تا 50 میلی گرم بر کیلوگرم در وزن خشک برگ است. در بعضی از گیاهان مقدار آن به 200 میل گرم بر کیلوگرم نیز بدون ظهور علائم مسمومیت میرسد مثلا سویا 600 و پنبه 700 میلی گرم بر کیلوگرم منگنز را میتوانند تحمل کنند.
فرم قابل جذب منگنز:
منگنز در محلول خاک به صورت Mn2+، Mn3+ و Mn4+ است. همچنین بصورت منگنز قابل تبادل وجود دارد. Mn2+ فرم قابل جذب برای گیاه است. قابلیت جذب Mn شدیدا تحت تاثیر pH خاک میباشد. با افزایش پی اچ بالای 2/6 قابلیت جذب در بعضی خاکها کاسته میشود ولی ممکن است در بعضی خاکها حتی تا 5/7 هم قابلیت جذب کاسته نشود. با افزایش موادآلی و کاهش دمای خاک قابلیت جذب آن بشدت کاسته میشود.
حرکت منگنز در خاک:
حرکت به روش تودهای و یا تلاقی ریشهای است و میتواند در این حالت جذب شود. دمای پایین خاک و تنشهای رطوبتی جذب منگنز را میکاهد. بعضی از گیاهان ترشحات ریشه دارند که Mn4+ به Mn2+ احیا نموده که در این حالت قابل جذب برای گیاه میشود.
علائم کمبود منگنز:
در گیاهان دو لپهای علائم کمبود Mn کاهش یا توقف رشد همراه با کلروز بین رگبرگی در برگهای جوان است. در غلات لکههایی در برگهای پایین و در نخودیان نقاط نکروتیک در برگهای لپهای است.
علائم سمیت منگنز:
در برگهای مسن بصورت لکههای قهوهای که توسط نقاط کلروزی احاطه شده است دیده میشود. لکههایی سیاه در درختان میوه خشکباری و همچنین در سیب و این لکه در پوست جوان نیز دیده میشود که به اسم آبله (measles) نیز معروف است.
منابع کودی:
برای رفع کمبود منگنز بهتر است بصورت محلولپاشی استفاده شود چون مصرف خاکی آن بدلیل غیر فعال شدن تاثیر مناسبی نخواهد داشت. مصرف نواری کودهای فسفره قابلیت جذب منگنز را افزایش میدهد. منابع کودی شامل سولفات منگنز با 26-28 درصد منگنز، اکسید منگنز با 41-68 درصد منگنز، کلات منگنز با 5-12 درصد منگنز.